Ποιος φοβάται τη δισφαινόλη Α;

Αρκετές χώρες έχουν απαγορεύσει τη χρήση της στα βρεφικά μπιμπερό ή και στις κονσέρβες για μικρά παιδιά.
Η ΕΕ όμως δεν φαίνεται να βιάζεται να λάβει αποφάσεις.
Πόσο επικίνδυνη είναι τελικά η δισφαινόλη Α; Μια νέα ελληνική έρευνα δείχνει ποιες τροφές «προτιμά» το χημικό 

Η δισφαινόλη Α αποτελεί ένα χημικό το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στην κατασκευή πλαστικών και ρητινών- είναι χαρακτηριστικό ότι παράγονται περισσότεροι από 2,2 εκατομμύρια τόνοι της ουσίας ετησίως. Είναι γνωστή η χρήση της ΒΡΑ στα πολυκαρβονικά πλαστικά (είδος σκληρού, διαφανούς πλαστικού με μεγάλη αντοχή) τα οποία χρησιμοποιούνται σε πλήθος αντικειμένων καθημερινής χρήσης: CD, DVD, ηλεκτρονικός εξοπλισμός, όπως ξυπνητήρια και ηλεκτρονικοί υπολογιστές, αθλητικός εξοπλισμός, όπως παπούτσια και ακόντια, εξοπλισμός αυτοκινήτων, όπως φώτα και προφυλακτήρες, πλαστικά δοχεία και πλαστικά μπουκάλια ποτών, μπιμπερό, πιάτα, κούπες, ποτήρια, πλαστικά κουτάλια και κονσέρβες. Πλήθος μεγάλων εταιρειών χρησιμοποιούν την ουσία στα προϊόντα τους. Χωρίς αυτό το προστατευτικό περίβλημα (τις ρητίνες που «ντύνουν» το εσωτερικό των κονσερβών και περιέχουν ΒΡΑ) τα τρόφιμα θα χαλούσαν πολύ πιο εύκολα, ενώ οι κονσέρβες θα «εκρήγνυντο» στα ράφια των σουπερμάρκετ ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης επαφής του περιεχομένου τους με το μέταλλο.

Σύνδεση με σοβαρές ασθένειες 

 
Η δισφαινόλη Α αποτελεί λοιπόν «σύντροφο» της καθημερινότητάς μας. Ωστόσο γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 1990 επιστήμονες άρχισαν να βλέπουν ότι αυτός ο «σύντροφος» μάλλον θέλει το κακό μας... Τότε εκφράστηκαν οι πρώτες ανησυχίες σχετικά με μετανάστευση της ουσίας από τις συσκευασίες στα τρόφιμα, η οποία κανείς δεν γνώριζε τι θα μπορούσε να συνεπάγεται για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η ανησυχία οδήγησε στη διεξαγωγή μελετών σε πειραματόζωα (κυρίως σε ποντίκια και αρουραίους). Αρκετές από αυτές τις μελέτες συνέδεσαν την ΒΡΑ με πλήθος σοβαρών προβλημάτων, όπως ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη, των όρχεων, του θυρεοειδούς, οι καρδιοπάθειες, η παχυσαρκία, οι ηπατικές βλάβες, οι νευρολογικές διαταραχές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ίχνη της ουσίας εντοπίστηκαν ακόμη και στο μητρικό γάλα, στο αίμα εγκύων γυναικών, αλλά και στο ομφαλοπλακουντιακό αίμα! Την ίδια στιγμή πάντως μελέτες που διεξήγαγε η βιομηχανία τροφίμων «αθώωναν» πάντα τη δισφαινόλη Α. Οι έρευνες έδειξαν ότι η ουσία ΒΡΑ δεν είναι βιοσυσσωρεύσιμη, δεν συσσωρεύεται δηλαδή στον οργανισμό, αλλά αποβάλλεται με τα ούρα εντός 24ωρου. Ωστόσο σύμφωνα με τους επιστήμονες ανήκει στην κατηγορία των ενδοκρινικών διαταρακτών, ουσιών δηλαδή που μιμούνται τη δράση των ορμονών, και κυρίως των οιστρογόνων, με αποτέλεσμα να διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία του οργανισμού. Εδώ και αρκετά χρόνια οι ειδικοί έχουν ανακαλύψει ότι η ουσία δρα σε επιγενετικό επίπεδο- αυτό σημαίνει ότι παρεμβαίνει στην έκφραση των γονιδίων, όχι όμως και στην αλληλουχία του γενετικού κώδικα.

SΟS για τα μπιμπερό 

 
Κατά την άποψη του έλληνα ειδικού πάντως, το κύριο ζήτημα σχετικά με τη δισφαινόλη Α έχει τον τίτλο των πολυκαρβονικών μπιμπερό. «Τα μπιμπερό προορίζονται για μια ομάδα άκρως ευπαθή,τα βρέφη,τα οποία, αν έχουμε τη δυνατότητα, πρέπει να τα απαλλάξουμε από την έστω και πιθανή έκθεση σε ένα χημικό, το οποίο μάλιστα διχάζει την επιστημονική κοινότητα. Σε ό,τι αφορά τους ενηλίκους, με δεδομένο ότι δεν καταναλώνουν συνέχεια κονσέρβες, δεν θεωρώ πως υφίσταται ιδιαίτερο θέμα,χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι αν βρεθούν καινούργιες,λιγότεροαμφισβητούμενες εναλλακτικές δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν».
Εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε περιμένοντας τις αποφάσεις είναι να ελπίζουμε ότι οι αρμόδιοι που θα αποφασίσουν τα νέα μέτρα θα φροντίσουν περισσότερο για την τύχη των καταναλωτών παρά για... εκείνη της χημικής ουσίας (και... όσων την παράγουν). Ραντεβού το φθινόπωρο για τη συνέχεια του σίριαλ της δισφαινόλης Α (αν δεν αναβληθεί και αυτό).

tovima