Ο ΠΑΣΙΓΝΩΣΤΟΣ ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ JESSE OWENS ΚΑΙ Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ LUZ LONG

"Οι μάχες που μετρούν δεν είναι εκείνες που δίνονται για τα χρυσά μετάλλια, οι αγώνες που δίνουμε με τον εαυτό μας, οι αόρατες αλλά και αναπόφευκτες μάχες που δίνονται μέσα μας είναι εκείνες που έχουν σημασία".  Jesse Owens

Οι θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 που φιλοξενήθηκαν στο Βερολίνο, αποτέλεσαν για το Ναζιστικό καθεστώς εφαλτήριο, επίδειξης της αναδυόμενής του ισχύος και ανεξίτηλης αποτύπωσης της “θρυλούμενης” φυλετικής του ανωτερότητας. Λόγω της εύθραυστης μιλιταριστικής παγκόσμιας πολιτικής ισορροπίας τα διλήμματα που τέθηκαν υπερκέρασαν το αθάνατο αρχαίο πνεύμα, ενώ από τις αόρατες και αναπόφευκτες μάχες που έδωσαν οι αθλητές με τον προσωπικό τους ηθικό κώδικα και οι πολιτικές ηγεσίες με την κοινή συνείδηση, δεν προέκυψε νικητής ανάμεσα στον αθλητισμό ή τη βαρβαρότητα, στο συναγωνισμό ή τη μισαλλοδοξία, στην ολυμπιακή εκεχειρία ή την πολεμική προεργασία, στην προπαγάνδα ή την τέχνη.

Η Leni Riefenstahl, γνωστή από την επική κινηματογράφηση του συνεδρίου των Ναζί στη Νυρεμβέργη το 1934 που αποτυπώθηκε στο προπαγανδιστικό ντοκιμαντέρ “Ο θρίαμβος της θέλησης”, ανέλαβε κατόπιν εντολής της γερμανικής ολυμπιακής επιτροπής να καταγράψει για πρώτη φορά με κινηματογραφική κάμερα τους ολυμπιακούς αγώνες του Βερολίνου. Η Riefenstahl για τις ανάγκες του νέου της ντοκιμαντέρ μετέβη στην Ολυμπία για να φιλμάρει πλάνα από τη γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων που θα πλαισίωναν τις προσπάθειες των αθλητών. Το ντοκιμαντέρ ονομάστηκε Olympia και παρ' όλη την υπολανθάνουσα προπαγανδιστική του σκοπιμότητα εντυπωσίασε με την τεχνική του πρωτοπορία και την αισθητική του αρτιότητα. Οι τεχνικές της αργής κίνησης, τα κοντινά στους αθλητές, το κοντράστ των συναισθημάτων στις κερκίδες ακόμα και η τοποθέτηση καμερών σε ειδικούς σιδηρόδρομους για να καταγράφουν τις κινήσεις των αθλητών έχουν την απαρχή τους στο αμφιλεγόμενο έργο της γερμανίδας. Μεταξύ των άλλων αθλητών το ντοκιμαντέρ Olympia κατέγραψε και το... θρίαμβο της θέλησης ενός έγχρωμου αθλητή από τις Η.Π.Α., του Jesse Owens.

Το πραγματικό όνομα του σπουδαίου αυτού αθλητή ήταν James Cleveland Owens. Το “προσωνύμιο” Jesse του δόθηκε από μία παρεξήγηση, συγκεκριμένα, η οικογένειά του τον φώναζε J.C. (τζέι-σι) από τα αρχικά των ονομάτων του, όταν λοιπόν η δασκάλα του στο νηπιαγωγείο ρώτησε το όνομά του εκείνος απάντησε J.C. με τη βαριά προφορά που έφερε λόγω καταγωγής, εκείνη λοιπόν τον ενέγραψε στο μητρώο του σχολείου με το προσωνύμιο Jesse το οποίο στο εξής θα τον συντρόφευε για το υπόλοιπο της ζωής του.

Η συμμετοχή του Jesse στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Ο J.C. χρίστηκε τέσσερις φορές χρυσός πρωταθλητής στα αγωνίσματα των 100μ., των 200μ., του άλματος εις μήκος και της σκυταλοδρομίας 4x100 διασκεδάζοντας τις ναζιστικές προσδοκίες για φυλετική υπεροχή της άρειας φυλής η οποία εκπροσώπησε τη Γερμανία στους αγώνες κατά αποκλειστικότητα. Ο 23χρονος, τότε, αφροαμερικάνος μέσω του αθλητισμού μετέδωσε στην οικουμένη το δικό του υπερεθνικό ανθρωπιστικό μήνυμα και καταχειροκροτήθηκε από τους 110.000 θεατές του Ολυμπιακού Σταδίου του Βερολίνου. Η επιτυχία του Jesse έγινε παγκόσμιο πρωτοσέλιδο, ανέλπιστα, λόγω της καταγωγής και του χρώματός του! Η ειδοποιός διαφορά του από τους λευκούς αθλητές των Η.Π.Α. που του στέρησε τη δυνατότητα αθλητικής υποτροφίας και που τον ανάγκαζε να διαμένει σε ειδικά ξενοδοχεία “μόνο για έγχρωμους” αποτελούσε τώρα κλητήριο θέσπισμα για συνεντεύξεις και φωτογραφίσεις που συνοδεύονταν από πομπώδη αντιρατσιστικά και αντιναζιστικά άρθρα.
Κάπου ανάμεσα στην περιγραφή του θριάμβου του και το θριάμβο της πολιτικής από τους ρεπόρτερ που κάλυπταν τους αγώνες για τον αμερικανικό τύπο γεννήθηκε και ο “μύθος” ότι ο Αδόλφος Χίτλερ αρνήθηκε να αναγνωρίσει την αθλητική του υπεροχή και να τον συγχαρεί από κοντά με χειραψία όπως έπραξε με τους γερμανούς (άρειους) αθλητές. Η αλήθεια είναι πως ο Χίτλερ κατά την πρώτη ημέρα των αγώνων συνεχάρη τους πρωταθλητές γερμανούς αθλητές ενώ όταν επρόκειτο να γίνει η απονομή του χρυσού μεταλλίου στον αφροαμερικανο αθλητή Cornelius Johnson είχε ...ήδη αποχωρήσει από το στάδιο. Ο πρόεδρος, λοιπόν, της Ολυμπιακής Επιτροπής του συνέστησε είτε να συγχαίρει όλους τους πρωταθλητές είτε να μη συγχαίρει κανέναν, ο Αδόλφος επέλεξε το δεύτερο και συνεπεία τούτου δεν ήταν δυνατό να συγχαρεί και το Owens.

Ο Jesse ωστόσο κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Γερμανίας, που πάσχιζε να διατρανώσει το δημοκρατικό και... υπερφυλετικό της προσωπείο, διέμενε στα ίδια ξενοδοχεία με τους λευκούς, χρησιμοποιούσε χωρίς περιορισμούς τα λεωφορεία, διασκέδαζε στους ίδιους χώρους με τους συναθλητές του και συν τοις άλλοις αποθεωνόταν από τους γερμανούς θεατές, εφορμούμενος λοιπόν από τα “υποκριτικά” σχόλια των ομοεθνών του, θέλησε να τους μεταφέρει ένα διφορούμενο πολιτικό μήνυμα: “Όταν πέρασα μπροστά από τον κυβερνήτη (Χίτλερ), εκείνος σηκώθηκε, με χαιρέτησε και τον χαιρέτησα και εγώ” χαρακτηρίζοντας επίσης “κακόγουστα” τα σχόλια των αρθρογράφων για “το τιμώμενο πρόσωπο στη Γερμανία”, λίγο αργότερα δήλωσε “Ο Χίτλερ δε με σνόμπαρε, ο Φρανκλίνος Ρούσβελτ ήταν εκείνος που με σνόμπαρε και δε μου έστειλε ούτε ένα τηλεγράφημα”.

Ο Jesse δεν κλήθηκε ποτέ στο Λευκό Οίκο για συγχαρητήρια, άλλωστε όταν γύρισε στις Η.Π.Α. πλησίαζαν οι προεδρικές εκλογές και μια τέτοια κίνηση από τον Ρούσβελτ θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στους λευκούς ψηφοφόρους ενώ οι διακρίσεις, σαν έγχρωμος που ήταν, συνεχίστηκαν ανεπηρέαστες από τις ανυπέρβλητες, τηρουμένων των αναλογιών, αθλητικές του επιτυχίες. Ο Owens πικραμένος δήλωσε: “όταν γύρισα στην πατρίδα μου μετά από όλες αυτές τις ιστορίες για το Χίτλερ, δε μου επιτρεπόταν να εισέλθω στο λεωφορείο από τη μπροστινή πόρτα, έπρεπε να ανέβω από την πίσω, δε μου επιτρεπόταν να ζήσω εκεί που ήθελα, μπορεί να μην κλήθηκα από το Χίτλερ για χειραψία αλλά ούτε και ο Πρόεδρος με κάλεσε στο Λευκό Οίκο για να με συγχαρεί”.

 

 

Η ιστορία βέβαια γράφεται από τους νικητές, διαβάζοντας λοιπόν την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 στο Βερολίνο όπως αυτή γράφτηκε από τους σύγχρονούς των ρεπόρτερ και ιστορικούς, σπάνια θα συναντήσουμε το όνομα Lutz Long. 

 

Ο Carl Ludwing (Lutz) Long υπήρξε το αντίπαλο δέος του Owens στο αγώνισμα του άλματος εις μήκος. Ο 23χρονος, τότε, Lutz ήταν ψηλός, ξανθός (... σωστός άρειος) και ρέκορντμαν της Ευρώπης στο εν λόγω άθλημα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 θα αντιμετώπιζε για πρώτη (και τελευταία) φορά τον κάτοχο του σχετικού ρεκόρ της Αμερικής J.C.Owens. Στα προκριματικά του αγωνίσματος, μία μέρα πριν από το μεγάλο τελικό, ο Owens είχε ακυρωθεί στις δύο από τις τρεις του προσπάθειες (πατώντας τη γραμμή) και κινδύνευε να μείνει εκτός τελικού. Ο Lutz συμβούλεψε τον Jesse να χαράξει ένα σημάδι λίγο πριν από την επίσημη γραμμή μια και ούτως ή άλλως υπερπηδούσε το σχετικό όριο που απαιτούνταν για την είσοδό του στον τελικό. Ο J.C. ακολούθησε τη συμβουλή του, προκρίθηκε στον τελικό και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο αφήνοντας στο γερμανό συναθλητή του τη δεύτερη θέση.

“Χρειάστηκε πολύ θάρρος για να με συμβουλέψει ενώπιον του Χίτλερ... Ακόμα και αν λιώσω όλα μου τα μετάλλια και τα κύπελλα δε θα μπορέσω να αναπλάσω την 24 καρατίων φιλία που ένιωσα για τον Lutz Long εκείνη τη στιγμή. Ο Χίτλερ θα πρέπει να τρελάθηκε βλέποντάς μας να αγκαλιαζόμαστε. Το θλιβερό σ' αυτήν την ιστορία είναι πως δεν ξαναείδα τον Long ποτέ καθώς σκοτώθηκε στον πόλεμο”. Jesse Owens

Για την πράξη του αυτή στον Carl Ludwing Long απονεμήθηκε (μετατοθάνατον) από την Ολυμπιακή Επιτροπή το βραβείο του αληθινού πνεύματος των αγώνων (γνωστό και ως μετάλλιο Pierre de Coubertin). 

http://sundaysportstories.blogspot.com