Από 1η Σεπτέμβρη η ανάσα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών

Πάνω από 150.000 δανειολήπτες εκτιμά το υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας ότι θα θελήσουν την ένταξη στο νέο νόμο περί ρύθμισης οφειλών, που θα τους δίνει τη δυνατότητα να αιτηθούν εξωδικαστικό συμβιβασμό με τους πιστωτές τους. Αναλυτικά πώς θα ρυθμίζονται τα χρέη.
Μάλιστα, σύμφωνα με την αρμόδια υπουργό, από την ψήφιση του νόμου και για έξι μήνες, δηλαδή ως τα τέλη Γενάρη του 2011, θα απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας, όταν το χρέος δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας, συν ενα 50% της τιμής.
Με άλλα λόγια, αν για έναν άγαμο αυτή τη στιγμή το όριο είναι 200.000, σε περίπτωση που αδυνατεί να αποπληρώσει ένα δάνειο ύψους 300.000 ευρώ (200.000 +100.000), ο πλειστηριασμός της περιουσίας του θα απαγορευθεί.
Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει όμως ο οφειλέτης για να βρεθεί υπό την προστασία του καινούριου νόμου και τι προϋποθέσεις ισχύουν για την ένταξη του;
Αρχικά, στη ρύθμιση αυτή, υπάγονται όλοι, εκτός από τους εμπόρους, όσοι αποδεδειγμένα αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε οποιοδήποτε οφειλέτη. Εξαιρούνται τα χρέη που έχουν προκύψει από αδικοπραξία, διοικητικά πρόστιμα, φόροι και τέλη προς του Δημόσιο και τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η διαδικασία ρύθμισης των χρεών έχει 4 συνολικά στάδια:
Σε πρώτη φάση, ο οφειλέτης υποχρεούται, πριν υποβάλλει την αίτηση, να κάνει μια τελευταία προσπάθεια συμβιβασμού με τον πιστωτή του, προσπάθεια που θα γίνεται με τη συνδρομή κάποιου φορέα.
Αυτοί οι φορείς είναι: ο Συνήγορος του Πολίτη, η Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού, οι Ενώσεις Καταναλωτών, ο Μεσολαβητής Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών ή ακόμα και δικηγόροι και ιδιωτικοί μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς.
Αν ο συμβιβασμός επιτύχει θα συντάσσεται πρακτικό και θα επικυρώνεται από τον Ειρηνοδίκη. Αν όχι, τότε ο φορέας που θα έχει επιλέξει ο οφειλέτης για τον διακανονισμό θα το δίνει μια βεβαίωση για να περάσει στη δεύτερη φάση.
Η δεύτερη φάση λοιπόν είναι η αίτηση στο Ειρηνοδικείο, η οποία περιλαμβάνει την κατάσταση της περιουσίας και των εισοδημάτων του ίδιου του οφειλέτη αλλά και του ή της συζύγου του, κατάσταση με τις απαιτήσεις των πιστωτών, σχέδιο διευθέτησης των οφειλών, βεβαίωση για τη διενέργεια του εξωδικαστικού συμβιβασμού και υπεύθυνη δήλωση ορθότητας των δηλωθέντων στοιχείων.
Σε αυτό το στάδιο, ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την αναστολή του πλειστηριασμού ή άλλων μέτρων που του έχει επιβάλλει ο πιστωτής με ασφαλιστικά μέτρα, πριν ακόμα γίνει αποδεκτή η αίτηση του. Για να ισχύσει η αναστολή αρκεί η πιθανολόγηση της αποδοχής της αίτησης.
Στην τρίτη φάση, οφειλέτης και πιστωτής προσπαθούν να συμβιβαστούν ενώπιον του ειρηνοδικείου.
Για να επιτευχθεί ο συμβιβασμός αυτός θα πρέπει να συμφωνήσουν οι πιστωτές με απαιτήσεις που υπερβαίνουν το 51% των οφειλών και με εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Η διαδικασία του δικαστικού συμβιβασμού έχει ως εξής:
-Στον πρώτο μήνα από την υποβολή της αίτησης επιδίδεται το σχέδιο διευθέτησης στους πιστωτές.
-Στο δεύτερο μήνα η απάντηση ή πρόταση τροποποιήσεων από πιστωτές.
-Στο πρώτο 15νθήμερο του τρίτου μήνα η υποβολή τροποποιημένου σχεδίου από οφειλέτη.
-Στις επόμενες είκοσι ημέρες η αποδοχή ή μη από πιστωτές. Αν παρέλθει το διάστημα χωρίς παρατηρήσεις θεωρείται ότι ο πιστωτής έχει αποδεχθεί το σχέδιο.
Αν αποτύχει και ο δικαστικός συμβιβασμός, περνάμε στην τέταρτη φάση, όπου το Δικαστήριο αναλαμβάνει την ρύθμιση των οφειλών, εφόσον κρίνει ότι δεν επαρκούν τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματά του οφειλέτη για την αποπληρωμή των χρεών
Ο οφειλέτης αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει κάθε μήνα για τέσσερα χρόνια, μέρος του εισοδήματός του στους πιστωτές. Το ύψος των μηνιαίων καταβολών καθορίζεται από το δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα εισοδήματά του, τη δυνατότητα συνεισφοράς του συζύγου, τις βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευομένων μελών της οικογενείας του.
Αν υπάρχει ακίνητη περιουσία, το Ειρηνοδικείο διατάσσει τη ρευστοποίησή της για την ικανοποίηση των πιστωτών, εκτός από την κύρια ή μοναδική κατοικία του οφειλέτη για την οποία υπάρχει ειδική προστασία. Το υπόλοιπο του χρέους (μετά από την πληρωμή των δόσεων επί 4 χρόνια) διαγράφεται.
Αν ο οφειλέτης δεν έχει τη δυνατότητα να καταβάλει κανένα ποσό για την εξόφληση μέρους των χρεών το δικαστήριο μπορεί να ορίσει πολύ μικρό ποσό ή και μηδενική καταβολή στους πιστωτές εφόσον πχ είναι άνεργος ή συντρέχουν σοβαρά προβλήματα υγείας ή δεν έχει επαρκές εισόδημα.
Το δικαστήριο επανεξετάζει μετά από 5-6 μήνες την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οφειλέτης.

Πώς θα σωθεί η πρώτη κατοικία
Ο οφειλέτης μπορεί να εξαιρέσει και να σώσει από τον πλειστηριασμό την ιδιόκτητη κύρια ή μοναδική κατοικία του εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει το προβλεπόμενο όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50%.
Το μοναδικό ακίνητο οικιακής χρήσης που διαθέτει προστατεύεται ακόμη και αν δεν κατοικεί σε αυτό ο οφειλέτης.
Προϋπόθεση είναι να αναλάβει ο οφειλέτης την εξυπηρέτηση χρεών που αντιστοιχούν στο 85% της εμπορικής αξίας της κατοικίας, για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάνει μέχρι 20 έτη, με το μέσο επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου. Για παράδειγμα: αν ένας οφειλέτης έχει κατοικία αξίας 100.000 ευρώ, και χρέη ύψους 300.000 ευρώ θα πρέπει να εξοφλήσει το 85 % της αξίας του σπιτιού, δηλαδή 85.000 ευρώ, και το ποσό που θα ορίσει το δικαστήριο ως μηνιαία δόση επί τέσσερα χρόνια. Το υπόλοιπο του χρέους μέχρι τις 300.000 ευρώ διαγράφεται.

 Cosmo